nkay-u-jwi

Language: Zenzontepec Chatino

Contributors: Eric Campbell

Complex verb

Verb meaning: KILL [kill]

Comment: /nkay-u-aji/; CPL-CAUS-die

Basic coding frame

Schema: V 1 jiʔį̄+2 (lóʔō+3)

# Microrole Coding set Argument type
1 killer Ø A
2 killee jiʔį̄+NP P
3 killing instrument lóʔō+NP I
Examples for basic coding frame:
(48)

Jā tyánana nyatę̄ nu nu nu kujwi jnūwá nu tyána nyāʔā tula ʔnena jiʔį̄.
CONJ
tyána=na
POT.look.for=1PL.INCL
nyatę̄
person
nu
NOM
k-u-jwi
POT-CAUS-die
jiʔį̄
RN
nu
NOM
DEM
nu
NOM
tyána
POT.look.for
nyāʔā
HAB.see.2SG
tula
what
ʔne=na
POT.do=1PL.INCL
jiʔį̄
RN(.3)
Let's look for someone who will kill that one (snake) and who will look for, you see, what we are going to do.

(49)

wi_ nt-ujwi ti_ kwa ji7i_& nuwe&7 lo!7o_ ke_to!&
Wī ntujwi tī kwa jnuwę̄ʔ lóʔō kētǫ́.
and
nt-u-jwi
HAB-CAUS-die
EMPH
kwaa
1PL.EXCL
jiʔį̄
RN
nu
NOM
wiʔ
DEM
lóʔō
RN.with
kētǫ́
gun
We killed those with guns.

(50)

na kweta kya7a_ -V7 nk-yaa& nkay-ujwi ji7i_& na kwe!na_ -V7
Na kweta kyaʔāaʔ nkyaą nkayujwi jiʔį̄ na kwénāaʔ.
na
ART
kweta
outsider
kyaʔā=Vʔ
mountain=DEM
nk-yaą
CPL-come.BASE(.3)
nkay-u-jwi
CPL-CAUS-die(.3)
jiʔį̄
RN
na
ART
kwénā=Vʔ
snake=DEM
The Mixtec came to kill the snake.

(120)

Ntāáūʔ ītzáʔ ntunaą maxi ná nkānaʔaą̄ʔ jį̄ ná yujweę̄ʔ jiʔį̄ ná yalaʔą̄ʔ jį̄.
n-tāá=ūʔ
HAB-give=3PL
ītzáʔ
word
nt-una=ą
HAB-hear=1PL.INCL
maxi
CONJ
NEG
nkā-naʔa=ą̄ʔ
CPL-see=1SG
jiʔį̄
RN(.3)
NEG
y-u-jwi=ą̄ʔ
CPL-CAUS-die=1SG
jiʔį̄
RN(.3)
NEG
y-alaʔ=ą̄ʔ
CPL-touch=1SG
jiʔį̄
RN(.3)
They talk about it and we listen, but I never saw it, I never killed it, I never touched it.

Alternations

Alternation Derived coding frame Alternation class Occurs Comment # Ex.